بازار ثانویه (Secondary market)

بازار ثانویه یکی از اصطلاحات رایج و مهم در اقتصاد محسوب می‌شود. وجود بازار ثانویه مربوط به بازار خاصی نبوده و انواع بازارهای مالی و حتی سنتی نیز نمونه ای از این بازار را دارند. بازار ثانویه ارز و بازار ثانویه بورس از جمله مهم ترین بازارهای ثانویه در اقتصاد ایران هستند. بازار ثانویه بورس موضوعی که در این مقاله به آن می پردازیم، مهم ترین رکن این بازار برای کسانی که است که علاقه به کسب سود در بازار بورس را دارند.

این بازار بستر اصلی بورس ایران است که سهام داران خرد و کلان می توانند با ورود نقدینگی های خود به صورت مستقیم در آن اقدام به خرید و فروش سهام کنند. اما این موضوع که این بازار دقیقا چه ساز و کاری دارد و چه معاملاتی را می توان در آن انجام داد، موضوعی است که در ادامه قصد داریم به صورت مفصل به آن بپردازیم.

اطلاع از شرایط و ضوابط این بازار برای کسانی که به سهام داری و کسب سود در بازار بورس علاقه داشته و به دنبال آگاهی از قوانین این بازار هستند، کاملا ضروری است. کاربران برای ورود به بازار بورس و سرمایه گذاری در آن در قدم اول باید با این مفاهیم آشنا شده و تعریف دقیق و درست آن ها را بدانند. در ادامه برای آشنایی هر چه بیشتر با بازار ثانویه در بورس با ما همراه بمانید.

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه همانطور که از اسمش پیداست، بازاری برای داد و ستدهای دست دوم است. سهام هایی که در بازار اولیه و عرضه اولیه در بازار بورس توسط شرکت ها به فروش رسیده و در اختیار سهام داران قرار گرفته اند، در بازار ثانویه اجازه خرید و فروش پیدا می نمایند. اصلی ترین و مهم ترین جنس مورد معامله در این بازار، برگه های سهام شرکت ها است.

دارایی لازم برای خرید و فروش در این بازار نیز در بازار اولیه وارد بازار بورس شده است. البته در آینده امکان اضافه شدن به این دارایی ها از طرق مختلف وجود دارد. سهام شرکت هایی که در بازار بورس پذیرفته شده و پذیره نویسی آن ها صورت گرفته است، در نهایت بعد از عرضه اولیه در بازار ثانویه تحت داد و ستد قرار می گیرند و نوسانات و افزایش قیمت های این سهام ها نیز در این بازار به وقوع می پیوندد.  (1) و  (2)

اهمیت وجود بازار ثانویه حتی بالاتر و بیشتر از بازار اولیه است. هر چند همه چیز از بازار اولیه شروع می شود اما در صورت نبود بازار ثانویه، هیچ جذابیتی برای این سهام ها وجود نداشته و خریداران نیز تمایلی به آن ها نخواهند داشت. بازار ثانویه بورس ایران مکانی برای فروش اوراق قرضه و همه برگه های سهام هایی است که در بورس مورد معامله قرار می گیرند. تصور نمایید که شما به عنوان یک معامله گر در بازار اولیه اقدام به خرید سهام شرکتی کرده اید، در حال حاضر اگر قصد فروش سهام خود را داشته باشید، تنها بازار ثانویه است که می تواند این امکان را برای شما فراهم آورد؛ اهمیت بازار ثانویه نیز دقیقا در همین جا مشخص می شود. (3)

چگونه می توانیم وارد بازار ثانویه بورس شویم؟

بازار ثانویه بورس بستری مناسب برای سرمایه گذاری و سپرده گذاری افراد حقیقی و حقوقی است. در حال حاضر حداقل میزان پول لازم برای سرمایه گذاری در این بازار 500 هزار تومان است و هر کس با ورود چنین وجهی به این بازار، می تواند اقدام به خرید و فروش سهام شرکت های مختلف در آن نماید. امکانی که در هیچ بازاری به آن دسترسی نخواهید داشت و هیچ جایی هم برای سرمایه گذاری با این ارقام و اعداد در دسترس افراد قرار نمی گیرد.

برای ورود به این بازار شما بایست اقدام به دریافت کد سجام و کد بورسی از یکی از کارگزاری های مجاز تحت نظارت سازمان بورس ایران کنید. با دریافت این کد شما با ورود به پلتفرم های آنلاین و اینترنتی به سهام همه شرکت های فعال در بازار بورس ایران دسترسی خواهید داشت و می توانید سهام آن ها را خرید و فروش کنید.

شما در بازار ثانویه بورس ایران می توانید سهام ها را از سایر فروشندگان و یا از خود شرکت و سهام داران اصلی آن خرید نمایید. روند خرید و فروش سهام نیز در این بازار طبق قوانین و ضوابط سازمان بورس ایران تهیه و تنظیم شده و کاربران می توانند با استفاده از این قوانین با اطمینان کامل اقدام به ورد پول ها و نقدینگی های خود به این بازار نمایند.
 

کسب سود در بازار ثانویه

بازار ثانویه بورس ایران به صورت اخص برای کسب سود طراحی شده است. هر چند شرکت ها و کارخانه ها با ورود سهام های خود به این بازار در کسب و کار خود رونق ایجاد می نمایند اما در یک دید کلی این بازار هدفی جز ایجاد جذابیت های بالا برای سرمایه گذاری ندارد. مزیت های بالای بازار ثانویه نیز باعث شده است تا افراد با سرمایه های ریز و یا خیلی درشت، وارد این بازار شده و در آن به معامله بپردازند.

کسب سود در این بازار با خرید و فروش سهام از دو طریق امکان پذیر است. در وهله اول شما با خرید سهام شرکت های بورسی عضوی از این شرکت ها شده و در درآمدهای آن سهیم خواهید بود. از این رو در مواقع تقسیم سالیانه سود شما نیز به عنوان یک سهام دارد سود خود را کسب خواهید کرد. (2)

دومین و اصلی ترین روش کسب سود در بازار ثانویه بورس، خرید سهام با قیمت پایین و فروش آن در قیمت های بالاتر است. در این روش شما با تشخیص سهام هایی که مستعد رشد در آینده هستند و خرید آن ها، در آینده با رشد قیمتی می توانید در قیمت های بالاتر سهام خریداری شده خود را به فروش برسانید.

در حال حاضر افراد با سرمایه های میلیاردی در ایران در حال فعالیت و سهام داری در بورس هستند و از این طریق، سرمایه های خود را در طول یک سال چند برابر می نمایند. این بازار در حال حاضر با محدودیت نوسان 5 درصدی در طول یک روز رفتار نموده و قیمت هر سهم نسبت به قیمت دیروز آن می تواند تا 5 درصد رشد داشته باشد. (3)
 

ساز و کار بازار ثانویه در بورس

احتمالا شما با واژه حباب در بازارهای مختلف اعم از طلا، سکه، مسکن و یا هر بازار دیگری آشنایی دارید. در بازار بورس نیز این اصطلاح بسیار رواج دارد. افزایش قیمت های بی رویه سهم ها در این بازار با عنوان حباب ذکر می شود. اگر تعریف درستی از حباب داشته باشید، به راحتی می توانید آن را از ساز و کار اصلی بازار بورس تشخیص دهید.

قیمت ها در این بازار بر اساس میزان عرضه و تقاضای واقعی کاربران نوسان می کنند. به این معنی که در صورت افزایش عرضه یک سهم امکان افول قیمت آن وجود دارد و در صورت افزایش میزان تقاضا برای آن قیمت سهام ها کاهش پیدا می کند. اصلی ترین ساز و کار قیمت گذاری در بازار ثانویه ایران به همین منوال است.

حباب اما تعریف دیگری دارد. گاها سرمایه گذارانی فرصت طلب با ورود پول های درشت به یک سهم در یک مدت کوتاه و بالا بردن میزان تقاضای غیر واقعی برای آن با ترفندهایی خاص، اقدام به افزایش قیمت سهم نموده و سایر سرمایه گذاران خرد را نیز به این سمت می کشانند. از این طریق قیمت سهم وارد اعداد غیر واقعی و غیر منطقی شده و اصطلاحا به این وضعیت از آن سهم، حباب گفته می شود.

برخلاف بازارهای معمولی و سنتی که حباب ها می تواند ناشی از حرکات افراد در طولانی مدت بوده و یا ایجاد حباب در آن ها راحت باشد، در بازار بورس حباب سازی خیلی دوام نداشته و افزایش قیمت در این بازار معمولا بر اساس ساز و کار واقعی یعنی میزان عرضه و تقاضا صورت می پذیرد. (2) و (3)

مزیت های بازار ثانویه

آشنایی با مزیت های بازار ثانویه می تواند شما را هر چه بیشتر با این بازار آشنا نماید. در ادامه بخشی از مهم ترین مزیت های این بازار را با هم مرور می کنیم:
 
  • معاف بودن از مالیات
برخلاف انواع بازارهای سرمایه گذاری مانند بازار مسکن و خودرو شما می توانید در بازار ثانویه بورس ایران بدون هیچ مالیاتی اقدام به خرید و فروش سهام نمایید. البته برای خرید و فروش در این بازار، کارمزدهایی را باید بپردازیم که این اعداد ربطی به مالیات نداشته و به عنوان کارمزد فراهم نمودن شرایط لازم، به کارگزاری های بورس پرداخت می شود. مبلغ کارمزد برای هر خرید و فروش به میزان حدود 1.5 درصد از کل مبلغ سرمایه گذاری است که در زمان خرید از مبلغ کل کم می شود.
 
  • امکان ورود به بازار ثانویه با هر میزان نقدینگی
برای بازارهای مانند بازار مسکن یا خودرو و حتی طلا و ارز شما نیاز به حداقل مبالغی دارید که اتفاقا قابل توجه هستند. اما در بازار بورس این امکان برای شما وجود دارد که بتوانید با مبالغ بسیار کم نیز اقدام به خرید و فروش سهام نموده و در این بازار کسب سود کنید.
 
  • نقد شوندگی بالا
برای فروش یک واحد مسکونی در تهران شما نیاز به صرف چه میزان وقت خواهید داشت؟ یا در بازار خودرو و یا حتی طلا چطور؟ لازم است بدانید که شما برای نقد کردن سهام خود در بازار بورس و بازار ثانویه نیاز به تنها چند صدم ثانیه دارید و تنها با چند کلیک ساده از هر کجای دنیا به این مهم دسترسی خواهید داشت.


 
  • امنیت بالا
به جز اینکه شما نام کاربری و پسورد سامانه معاملاتی خود را در اختیار سایر افراد بگذارید، دیگر هیچ خطری از این بابت شما را تهدید نکرده و به راحتی می توانید در این بازار اقدام به خرید و فروش سهام مورد نظر با اطمینان بالا نمایید.
 
  • شرکت در رونق اقتصادی کشور
یکی از مهم ترین مزیت های حضور در بازار ثانویه بورس ایران، ورود نقدینگی های راکد به چرخه اقتصاد برای تولید بیشتر محصولات است. از این طریق شما در اقتصاد کشور خود نیز قدمی برداشته اید.
 
  • امکان دریافت سود های بالا
هر چند بازار ثانویه بازاری با ریسک بالا محسوب می شود اما این امکان برای شما وجود دارد که بتوانید در مدت زمانی بسیار کوتاه، سرمایه خود را در این بازار چند برابر کنید. این مزیت را در هیچ بازار دیگری به این شکل نخواهید یافت. (3)

پی نوشتها
  1. www.modiremali.com
  2. www.boursefarda.com
  3. www.khanesarmaye.com